Germencikliyim. Dedelerimden kalan İncir bahçelerimiz vardı. Her yıl okullar kapanınca bahçeye göçerdik. İncir: Aydın ili ve ilçelerinde incir üreticileri için  büyük gelir kaynağıdır. Babaannem : zeytinin varsa aç kalmazsın, incirin varsa zenginsin” derdi. Bu sözüyle evin ekonomisinin, okul , bayram, düğün, ve her türlü ihtiyaçların İncirden elde edilen gelirle sağlandığını yaşım ilerledikçe anladım. Bu, kulağıma küpe sözün bir diğeri de Aydın’da Üreticilerinin bir bankasının olmasıydı. Sevgi yolundaki Milli Aydın Bankasının köylüler, incirciler tarafından bilinen adı:“İncirciler Bankası”ydı.    1973 yılında Germencik’ten Aydın’a göçtük. Lise son sınıftım. Kazım Karabekir Caddesinde Gazeteci Naran, köşede kitapçı, daha ileride pasaj, pasaj karşısında plakçı vardı. Alış-verişlerimizi bu cadden yapardık. Ziraat bankasından yukarıya doğru çikarken bizi Milli Aydın Bankası karşılardı. Kulağımdaki o “incirciler bankası” hikayeleri merakımı giderek arttırdı.        1960 -70 yıllarında hayat, sabah gün ağarmadan başlardı. Aydın’ın öğle vaktindeki sıcağına kalmadan incirler toplanıp, sergilerde kurutulup, seçilip, fazla bekletilmeden de İzmir’de yaşayan zengin ve yabancı İncir Tüccarlarına satılırdı. Tüccarların komisyoncuları  ve incir alıcıları bahçelerimizden incirleri çuvallara doldurup develerle önce Germencik’te bir mağazaya oradan da İzmir’e  gönderirlerdi.       İşin aslını Dr. Hilmi Anaç’ın “Geçmişten Günümüze İncir “ kitabının 183. Sayfasından öğrendim.        İzmir’li Tüccarların Merkezi Londra’da, faaliyet yeri İzmir’de olan “ De Smyrna Fig Pakets” adlı  İngiliz firmaları vardır. Ve bu firma  incir zamanında, incirin fiyatını belirler, İzmir’deki incirciler çarşısında  ilan ederler, oldukça düşük  fiyat üzerinden komisyoncularla üreticilerden  alım yaptırırlardı.     O yıllarda Aydın’lı üreticilerin “Osmanlı Anonim Aydın İnciri “ adında Anonim şirketleri vardır.  Ancak sermayesi yeterli değildir. Şirket, İngiliz şirketine karşı zayıf kalır,  piyasadan çekilir.     Osmanlı Devletinin 1. Dünya savaşı öncesinde ve sonrasında yaşadığı ekonomik durum, yabancılara sağladığı haklar, Milli Aydın Bankasının kuruluşunun  önemli nedenleri arasındadır.  Aydın’lı üreticiler bir süre sonra  düşük incir alımına karşı kurumları da işin içine alarak yeniden güçlenme düşüncesinde birleşirler.  Aydın’ın girişimci İncir Üreticileri KAZIM NURİ, TOPCUOĞLU NAZMİ ve SARILARIN AHMET, Muğla Mebusu HALİL (Menteşe) ile görüşerek 50.000 altın lira sermaye ile bankayı kurarlar. Kuruluş amacını : İncir üreticisine kredi sağlamak, Kooperatiflere  borç para vermektir. Ayrıca , muhasebesi, hisse senetlerin kontrolü de bankadadır. 1914 yılında resmen kurulan bu bankanın kurucuları dışında hissedarı incir üreticileri, esnaflarlar, zeytinyağı ticareti yapanlar, emlak sahibi olanlar ve altı kadın da bulunmaktadır.  Savaşta askerle birlikte omuz omuza çarpışan kadınların kapitalist sisteme karşı kadın erkek  birlikte hareket ettikleri de  kayıtlarda yer almaktadır .   Banka 1913 yılında Kurşunlu hanın iki odasında çalışmaya başlamış İzmir’de şubeler açmış Aydın’ın Kurtuluşundan (1922) sonra Gazi Bulvarı Nazilli Köprübaşında bir barakada çalışmalarına devam etmiş ancak burası uygun görülmeyip Türk Ocağı yakınında yıllık kiraladığı bir binada faaliyetini sürdürmüş 1931 yılında şimdiki kendi binasına geçmiştir. Milli aydın bankası ticari banka işlemleri dışında iç piyasada da belediyelerle el ele vererek çalışmış belediyelere ekmeklik un ihtiyacı için krediler açmıştır. Aydın’da her ay bir altın kampanyası düzenleyen bankadır.   Sosyal Dayanışma faaliyetleri de vardır. ”Aydın Vilayeti Okutma ve Yardımlaşma Derneğine” yurt yapımı için bağışta  bulunur. 1970 li yıllarda farklı şehirlerde Milli Aydın Bankası şubeleri açılır. Toplam 6 şubesiyle bankacılık işlemi sürdürür. 1973 yılında Tariş ile ilişkisi yasal olarak başlar,1981 yılında adı Tarişbank olur. Genel müdürlük İzmir’e taşınır. Daha sonra özel sermayeli bankalar tarafından satın alınır ve kapanır. Bina, bankadan kalan son belgedir.   Binanın nostaljik değeri Aydınlılar için büyüktür. Milli Aydın Bankasında görev yapan ya da yakınlarından hissesi olanlar, torunlarına Aydın’ın Bankasını emanet olarak bırakmıştır.    Milli Aydın Bankasının açılışında efelik ruhunu, Türk köylü ve çiftçisinin , kadınlarımızın  girişimcilik ruhunu görmekteyiz.    Nazmi Topçuoğlu’ndan sonra bankanın yönetim kurulu üyesi ve bankanın Müdürü: ”Cumhuriyet demek kooperatif demektir. Cumhuriyet halk hükümetidir. Kooperatif halkın işlerinin birleştirilmesidir. Bu mevcudiyetin, siyasi idari şekli cumhuriyet, iktisadi şekli de kooperatiftir” demiştir.     Günümüzde bu bina Efeler Belediyesinin bünyesinde Kültür Sanat sergi ve üst katı konferans salonu olarak kullanılmaktadır.       Milli Aydın Bankası, korunması gereken en özel yapılarımızdan biridir. Yaşatılması tarih bilincimizle doğru orantılıdır. Şehri yönetenlerin bunu unutmaması,unutturmaması önemlidir. Sayın Günver Güneş ve öğrencisi Hilmi Anaç’ın Milli Aydın Bankası konulu çalışmaları, yazdıkları makaleler konferansları ulusal ve Uluslararası boyutta yer alırken, sergi, ve etkinlikler için gelenlerin bina hakkında bilgi sahibi olmaması üzücü bir durumdur. Aydın’ımızın gururu iki önemli tarihçimizin görüşü ile kurulacak komisyonla , bilgi -belge ve yerel tarihçilerin çalışmalarına ilişkin  çalışmalar yapılmalı.        Kaynakça:  Hilmi Anaç ,Geçmişten Günümüze İncir,2012 sayfa:183, Aydın Ticaret Odası Kültür Yayınları